Μεταφερόμαστε

"Δεσποινίς Μαργαρίτα"

Εκλογές

Παλιά οι Κυριακές των εκλογών ήταν εκείνες οι Κυριακές που δεν υπήρχε λόγος να ξυπνήσεις νωρίς για να δεις παιδικά, γιατί η τηλεόραση έπαιζε όλη μέρα κάτι εκπομπές για μεγάλους. Άμα ήθελες μπορούσες να τις δεις, δεν ήταν ακατάλληλες, αλλά δεν ήθελες, βαριόσουν γιατί λέγανε για κόμματα και τέτοια.

Μέχρι το απόγευμα μιλάγανε και δείχνανε κάτι ανθρώπους που πηγαίνανε και ψηφίζανε και μερικοί ήταν κάτι φάτσες από τις ειδήσεις. Αυτοί μένανε και λίγο ακίνητοι με το φάκελο στο χέρι πριν τον ρίξουν και είχε λίγη πλάκα γιατί έμοιαζε με ένα δύο τρία στοπ και άρεσε σε πολύ κόσμο γιατί τους βγάζανε φωτογραφίες. Καμιά φορά αυτοί είχαν μαζί τους και τα παιδιά τους και σκεφτόσουν ότι κι αυτά βαριόντουσαν που εκείνη τη μέρα δεν είχε παιδικά.

Ήταν και κάτι άνθρωποι που τους έλεγαν μπράβο μπράβο θα νικήσουμε κι αυτοί τους πίστευαν και ήταν χαρούμενοι και δίνανε τα χέρια. Ύστερα λογικά θα πηγαίνανε λίγο σπίτι τους. Μπορεί να είχανε κι εκεί κοτόπουλο στο φούρνο με πατάτες όπως στο δικό σου σπίτι και στο τραπέζι μάλλον οι μεγάλοι θα λέγανε ποιος λες να βγει. Και σίγουρα είχαν ακόμα περισσότερη αγωνία από τους δικούς σου γιατί προφανώς τους αφορούσε κάπως πιο προσωπικά.

Όταν τελείωναν το φαγητό τους, μάλλον πολύ βιαστικά, φόραγαν πιο επίσημα ρούχα και τρέχανε στην τηλεόραση αλλά εκεί δεν έπαιρναν μαζί τους και τα παιδιά τους. Ίσως επειδή δεν είχαν τελειώσει τα μαθήματά τους ή για να μην τα τραβολογάνε όλο το βράδυ από κανάλι σε κανάλι και νυστάζουν και γκρινιάζουν τα καημένα.

Το απόγευμα δεν είχε Ρούλα Κορομηλά, αφού ήταν Κυριακή των εκλογών και είχε μόνο αυτούς από τις ειδήσεις. Έπαιζε και το Μαυρογιαλούρο βέβαια λίγο το μεσημέρι και γέλαγες γιατί όλο μούντζωνε μαζί με τους άλλους και στην πραγματικότητα μούντζωνε τον εαυτό του αλλά οι άλλοι δεν το ξέρανε.

Μετά είχε αυτό που το λέγανε αποτελέσματα και στην αρχή περίμεναν λέει να κλείσουν οι κάλπες και συζητούσανε πολύ γενικά πράματα γιατί μπορεί κάποιος να πήγαινε να ψηφίσει τελευταία στιγμή και να τον επηρεάζανε κι αυτό απαγορεύεται. Πάντως τις άλλες μέρες δεν απαγορεύεται. Μόνο τότε.

Μέχρι να κοιμηθείς είχε αποτελέσματα και σε αφήνανε να πας για ύπνο πιο αργά από τις άλλες Κυριακές γιατί δεν είχες σχολείο την επόμενη μέρα αφού και στο σχολείο σου είχε εκλογές και θα το ‘χαν κάνει άνω κάτω.

Ψήφος

Κάθε μέρα έχει τα κλισέ της. Και η Κυριακή τα περισσότερα. Άμα είναι μια συνηθισμένη Κυριακή λες έχω μελαγχολία. Άμα είναι Κυριακή των εκλογών λες πάω να ψηφίσω. Τον τελευταίο καιρό μπορεί να λες και σιγά μην πάω να ψηφίσω. Δημοκρατία έχουμε άλλωστε, ακόμα και στα κλισέ έχεις μια γκάμα επιλογής.

Την ψήφο σου είτε τη θεωρείς ουσιαστικό πράμα είτε όχι, οφείλεις πάντως να τη θεωρείς θηλυκό. Άμα την πεις ο ψήφος θα σε διορθώσουν και θα σε χλευάσουν. Ακόμα κι αν είσαι παίκτης ριάλιτι. Λες και οι ελλιπείς σου γνώσεις πάνω στα δευτερόκλιτα είναι πιο γελοίο από το ότι είσαι παίκτης ριάλιτι.

Όταν λοιπόν δεν ψηφίζεις στην τηλεόραση ή από το κινητό σου, ψηφίζεις σε παραβάν. Αυτά που μοιάζουν με δοκιμαστήρια, μόνο που δεν έχουν καθρέφτες. Ή μάλλον έχουν τον καθρέφτη σου, που τον κλείνεις γρήγορα στο φάκελο και τον πετάς σ’ ένα κουτί που το λένε κάλπη. Γιατί ήρθε η περιβόητη η ώρα της κάλπης που είναι πολλές ώρες, μέχρι τη δύση του ηλίου. Και σε αυτή την περίσταση λένε πάντα δύση του ηλίου, όχι ηλιοβασίλεμα γιατί τότε δε θα είχαμε εκλογές αλλά ρομαντζάδα.

Για να ψηφίσεις πας στο χωριό σου. Άμα δεν έχεις χωριό έχεις παιδικά τραύματα: εκείνο το σκέφτομαι και γράφω με θέμα το χωριό μου που όλα τα παιδάκια γράφανε για κάτι ανάμεσα σε παράδεισο και ζωολογικό κήπο κι εσύ έλεγες δεν έχω χωριό τι να γράψω. Και σου ‘λεγε ο δάσκαλος καλά εσύ γράψε για το σπίτι σου.

Η ψήφος είναι μυστική, δεν τη λες σε κανέναν. Εκτός αν θες να την πεις, δεν απαγορεύεται. Και να τη φωνάξεις μπορείς, επίσης υπάρχουν και σημαίες, πλαστικές και σαφέστατες. Όταν όμως ρωτάς τον άλλον άνθρωπο τι θα ψηφίσει ή αγένεια είναι ή γκάλοπ.

Πριν τις εκλογές βγαίνουν πολλά γκάλοπ που τα παραγγέλνουν διάφοροι. Και είναι κάπως παράξενο να παραγγέλνεις κάτι που δεν ξέρεις τι θα είναι. Πεταμένα λεφτά. Άντε να γίνεται καμιά φορά έτσι με τον Αϊ-Βασίλη, που άλλωστε εκεί μιλάμε για δώρα, κι όμως άμα σου φέρει κάτι που δε σ’ αρέσει και πολύ, το δίνεις στους γονείς σου να πάνε να τ’ αλλάξουν.

Πάντως το αποτέλεσμα κρίνεται τελικά από την ψήφο των αναποφάσιστων κι είναι πολύ άδικο αυτό. Γιατί χτυπάς τον άλλον στην αδυναμία του. Και πώς να πάρει μια απόφαση ψύχραιμη ο δόλιος ο αναποφάσιστος όταν φορτώνεις την απόφασή του με αποφασιστική σημασία;

Υποσχέσεις

Οι υποσχέσεις είναι πάντα της μόδας αλλά βγαίνουν σε περισσότερα χρώματα κάθε φορά που πλησιάζουν εκλογές. Αυτές οι προεκλογικές είναι δημόσιες υποσχέσεις. Δεσμεύεσαι δηλαδή μπροστά σε πολύ κόσμο, όχι αστεία.

Τις προεκλογικές υποσχέσεις δεν τις πιστεύει κανείς. Είναι όμως πάντα χρήσιμες για να κατηγορείς μετά αυτό που βγήκε και να λες όλοι ίδιοι είναι. Κι άμα αυτό που βγήκε δεν το ψήφισες έχεις το πλεονέκτημα του εγώ-σας-τα-λεγα. Άμα το ψήφισες έχεις το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του μας-εξαπάτησαν.

Και λες έτσι είναι οι πολιτικοί, όλο θα και υποσχέσεις. Κι ανοίγεις την τηλεόραση και παίζει πάλι το Μαυρογιαλούρο. Που επιβάλλεται σε αυτή την περίσταση όπως ο Ντίκενς τα Χριστούγεννα και ο Βαραββάς τη Μεγαλοβδομάδα. Που απορώ πώς δε βαρέθηκες πια τόσο ασπρόμαυρο Κωνσταντάρα, μα θα μου πεις όταν τον χρωμάτισαν όλο τον τρελοπενηντάρη έκανε. Και άλλωστε ο Μαυρογιαλούρος είναι πάντα επίκαιρος. Μα δεν υπάρχει και τίποτα που δεν το θεωρείς επίκαιρο. Και τις βάτες ακόμα που τις είχες για ξεπερασμένες πήγες και τις ξανάφερες στη μόδα, επίκαιρες τις έκανες κι αυτές.

Αλλά να πάμε λίγο και στις υποσχέσεις τις απολιτίκ, που εκεί ποντάρεις λίγο περισσότερο γιατί τον έχεις απέναντι τον άλλον άνθρωπο και σε κοιτάει. Μόνο που η τήρηση της υπόσχεσης ούτε εδώ είναι πολύ πιθανή. Γιατί αφού χρειάζεσαι να λάβεις υπόσχεση σημαίνει πως δεν έχεις και πολλή εμπιστοσύνη. Και με πιάνει μια προθυμία να σε δικαιώσω αφού δε μ’ εμπιστεύεσαι.

Οι υποσχέσεις κυκλοφορούν και σε μορφή όρκου. Εκεί ανακατεύεις και τα όσια και τα ιερά του καθενός, που έχουν μεγάλη γκάμα. Ό,τι αγαπάει τέλος πάντων τον βάζεις να επικαλεστεί, μπας και τον δέσεις έτσι με ντροπή ή τρόμο. Γιατί είναι τα καλύτερα όπλα αυτά, σαν ομηρία ένα πράμα.

Την υπόσχεση τη λένε και τάξιμο, και κάτι θρησκευτικό μού κάνει αυτό. Μπορεί και να με επηρεάζει που για την περίσταση φοράνε στους λαγούς τα πετραχήλια. Υπάρχει και μια συμβουλή βέβαια, να μην τάζεις κεριά και κουλούρια σε αγίους και παιδιά αντιστοίχως. Που αν κατάλαβα καλά, εννοεί ότι μετά θα σε ζαλίσουν να τους κάνεις το χατίρι. Και για τα παιδιά να το καταλάβω, αλλά εκεί με τους αγίους το χάνω λίγο, γιατί μάλλον κάποια μεταφυσική εμπειρία εννοεί κι εμένα κάτι τέτοια με μπερδεύουν.

Αντίθετα

Όταν μιλάμε για αντίθετα πράματα εννοούμε πως ό,τι δεν είναι το ένα είναι τ’ άλλο. Το καμία σχέση δηλαδή. Κι εκεί που έχεις ένα θέμα ξεκάθαρο, αδιαπραγμάτευτο τέλος πάντων, έρχονται και σου λένε όχι, θα τα συμβιβάσουμε τ’ αντίθετα, θες δε θες.

Η επιχείρηση συμβιβασμού των αντιθέτων ξεκινάει με αναφορές σε νόμους της φυσικής, που δεν την κατέχεις. Να σε πιάσει αδιάβαστο να μην μπορείς να διασταυρώσεις άμα σου λένε ανακρίβειες. Τα αντίθετα έλκονται, να το δεχτώ, μη σε κακοκαρδίσω, αλλά αποφάσισε επιτέλους άμα θες να μιλήσουμε για μαθήματα ή για ανθρώπους. Κι άμα θες να τα παραλληλίσουμε εξήγησέ μου πρώτα σε τι βάση με ταυτίζεις με μπαταρία.

Αυτά με τις φυσικές έλξεις των αντιθέτων μπορείς να τα βρεις σε κάτι στήλες περιοδικών που λέγονται σχέσεις. Που ειλικρινά με απασχολεί αν είναι ακόμα πιο αδιάφορες κι από το αφιέρωμα-αυτοκίνητο ή τα διακόσμηση, ντεκορασιόν και λοιπά στολίσματα. Αυτές οι εμβριθείς αναλύσεις λοιπόν τους αταίριαστους ανθρώπους θέλουνε σώνει και καλά να τους κάνουν να έλκονται, να παντρέψουν τις αντιθέσεις που λέμε. Και τι τους νοιάζει, άλλωστε δε θα πληρώνουν αυτοί τους δικηγόρους για τα διαζύγια. Ανακατεύουν και λίγη χημεία κάπου εκεί, υπάρχει χημεία στα αντίθετα, κι άλλη πρώτη δέσμη δηλαδή, να σε θολώσουν τελείως.

Και βέβαια σε τούτη τη σπουδαία αποστολή συμβιβασμού των αντιθέτων, σιγά μη δεν ανακατεύονταν τα κινέζικα που όλο κάτι σοφίες πάνε και σου αραδιάζουν και τις λένε παροιμίες. Σα να πήρε ο Κινέζος σοφός τα στιχάκια από το ημερολόγιο και τους χάλασε την ομοιοκαταληξία. Εδώ λοιπόν με τ’ αντίθετα είναι πιο πονηρή η μέθοδος. Αφήνει τις χημείες και τις φυσικές και πιάνει τη φιλοσοφία, που ήταν κι επιλεγόμενο μάθημα αλλά εσύ είχες πάρει ψυχολογία που είχε λιγότερο διάβασμα, άσε που πέρναγες τότε και το ψυχοψάξιμο του εφήβου. Και σου ανακατεύει κάτι ορολογίες μονοσύλλαβες που είναι ύπουλα τα μονοσύλλαβα, σε αιφνιδιάζουν. Λες κι είχα και στο χωριό μου γιν και γιανγκ, εδώ με δυσκολία έμαθα να λέω το φενγκ σούι, ίσα για να το πετάμε κάπου άσχετα, να λέμε καμιά εξυπνάδα. Αλλά εκεί με τα αντίθετα ο Κινέζος ο σοφός κάνει ένα κόλπο φτηνό, γιατί βρίσκει και πατάει στην αδυναμία σου. Ισορροπία σου πουλάει κι άντε μετά να του πεις φύγετε κύριε δε θέλουμε πλασιέ.

Μόνο που τα δικά σου αντίθετα, όσο και να σε κουράζουν και να σε ταλαιπωρούν αντίθετα τα θέλεις πάντα. Το πολύ-πολύ να τα συνηθίσεις κάπως, ίσα για να μη σου χαλάνε το φενγκ σούι.

Φήμες

Ερπετό λένε οι άνθρωποι ό,τι σέρνεται. Πρόκειται πάντα για κάτι σπονδυλωτό, και μια τέτοια περίπτωση είναι άλλωστε οι φήμες.

Κάθε είδηση που ισχύει στα σίγουρα λέγεται πληροφορία. Μετά που αποδεικνύεται ότι δεν ίσχυε στα πολύ σίγουρα της αλλάζεις όνομα και λες ότι ήταν μόνο φήμη. Υπάρχει βέβαια και η διάκριση των πληροφοριών σε εξακριβωμένες και ανεξακρίβωτες αλλά αυτό δεν το καταλαβαίνω πολύ καλά γιατί άμα δεν έχει εξακριβωθεί από πουθενά η πληροφορία σου τι την κάνει πληροφορία; Κουτσομπολιό να την πεις να συνεννοούμαστε. Άμα πάλι τη χαρακτηρίσεις ανεπιβεβαίωτη πάει μακριά, και δε μετράει για πληροφορία αλλά για προσδοκία.

Η φήμη διαδίδεται σαν τη θερμότητα κι έννοια σου, υπάρχουν πολλοί καλοί αγωγοί της φήμης. Από στόμα σε στόμα και γίνεται αυτό το παιχνίδι που το λένε χαλασμένο τηλέφωνο και δεν έχει καμία βάση. Γιατί στα χαλασμένα τα τηλέφωνα λες δεν έχω σήμα ξαναπάρε, δεν κάθεσαι ν’ ακούσεις σκόρπιους φθόγγους για να σκαρώσεις λέξεις. Ούτως ή άλλως στο παιχνίδι αυτό το τηλέφωνο δεν είναι καθόλου χαλασμένο, μια χαρά ακούς τη λέξη, την αλλάζεις όμως λίγο για να έχει πλάκα. Αν και δε νομίζω ότι είναι ξεκαρδιστική υπόθεση να πεις μπαλόνι αντί για παντελόνι. Ωστόσο αυτό ακριβώς συμβαίνει με τις φήμες. Και ούτε εδώ έχει πλάκα.

Η φήμη μπορεί και να είναι διαφήμιση. Ή δυσφήμιση. Και στις δύο περιπτώσεις κοστίζει. Για την πρώτη πληρώνεις διαφημιστές, για τη δεύτερη δικηγόρους. Γιατί τη φήμη σου την έχεις για πολύ σημαντικό πράμα. Τη λες και υπόληψη και μόνη της η λέξη έχει ένα βάρος και μια διάθεση παρεξηγιάρικη, μη σου πω κι εξώδικη.

Από τις φλύαρες τις φήμες λοιπόν που κυκλοφορούν και διαδίδονται φυτρώνει η φήμη του καθενός, καλή, κακή, και τέτοιες βολικές αντιθέσεις. Καμιά φορά διίστανται οι απόψεις και τότε χαίρεσαι λίγο από μέσα σου γιατί είναι και πιασάρικη αυτή η εκδοχή. Και αν μη τι άλλο έχεις φήμη, που πάει να πει ανθρώπους που σε συζητάνε, αμφιλεγόμενη διασημότητα στο μικρόκοσμό σου.

Η απόλυτη όμως καταξίωση της φήμης είναι το περίφημο. Και δε νομίζω πως υπάρχει πιο πονηρή λέξη απ’ αυτόν το φαινομενικά αθώο χαρακτηρισμό. Λέξη-παγίδα. Σα να ‘ναι αυτονόητο πως το γνωρίζεις το περίφημο και το θαυμάζεις κιόλας. Κι άμα δεν το ‘χεις ξανακούσει ποτέ και απλώς κουνάς το κεφάλι σου σα να ξέρεις, είναι για να μη ρισκάρεις την καλή σου φήμη.

Παραδείγματα

Μερικές φορές όταν λες κάτι που σκέφτεσαι ο άλλος άνθρωπος σου λέει δώσε ένα παράδειγμα για να το καταλάβω. Το παράδειγμα είναι το συμπλήρωμα της θεωρίας. Μα θα μου πεις η πράξη είναι το συμπλήρωμα της θεωρίας αλλά την πράξη τη λένε συχνά για αντίθετο της θεωρίας και γι’ αυτό υπάρχουν μπόλικα παραδείγματα.

Το παράδειγμά σου πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο γενικό. Μη σε πειράζει που τότε θα μοιάζει με θεωρία. Θα είναι ό,τι το ονόμασες και αφού ως παράδειγμα είπες ότι το έφερες έτσι οφείλουν να το υποδεχτούνε.

Άμα έχεις αρκετή τύχη μπορεί να βρεις ένα τυπικό παράδειγμα για να κουβαλήσεις. Αυτό το σέβονται όλοι. Για τους τύπους. Το λένε και χαρακτηριστικό. Κι άμα δεν το λένε, το λες εσύ κι έτσι χαρακτηρίζεις όποιον θες. Και δεν ανησυχείς μήπως πει κανείς να μη βάζουμε ταμπέλες. Που σε κανέναν δεν αρέσουν οι ταμπέλες, μόνο όταν έχουν ορθογραφικά λάθη και γελάει ο κόσμος.

Γιατί εκεί που μιλάς για αφηρημένα πράματα και τα νοήματα είναι κάπως σκοτεινά (το ‘χουν αυτό τα νοήματα, σκιάζουν λίγο) πετάς ένα παράδειγμα κι είδες πώς έδειξε, φώτισε. Αν όμως δεν το πετύχεις διαφωτιστικό, μπορεί να σου το κατηγορήσουνε για ατυχές το παράδειγμά σου. Άσε που μπορεί και να φανεί ότι η συγκεκριμένη αυτή περίπτωση δε σου ήρθε έτσι για να στηρίξεις πρόχειρα ένα συλλογισμό, μια άποψη, μιαν ιδέα. Εκεί πάλευες να το φέρεις τόσην ώρα το θέμα σου, και σου κάνουν χάρη που το λένε ατυχές το μη παράδειγμα γιατί δεν ήταν καθόλου τυχαίο.

Μερικά παραδείγματα καταξιώνονται τόσο πολύ που γίνονται υποδείγματα. Μη σε μπερδεύει η πρόθεση η υποτελής. Προς μίμηση είναι αυτά, αφού μπορείς να τα λες και πρότυπα. Είναι για να τ’ ακολουθείς, δίνουν το καλό παράδειγμα, που εσύ κάθεσαι και το ψάχνεις αλλά ορίστε, το έχεις έτοιμο και πείθει άμα τη εμφανίσει.

Από την άλλη ό,τι δε σου αρέσει μπορεί να μην αρέσει και σε κάποιους άλλους ανθρώπους κι άμα συναπαντηθείτε και τα συμφωνήσετε μπορείτε να λέτε ότι δίνει το κακό παράδειγμα. Και ίσως να βολεύει λίγο που ονόμασες με παραδείγματα την αρετή και την κακία.

Μπορείς να υποστηρίξεις ό,τι θες. Άμα έχεις παράδειγμα θα πιαστεί για σωστό κι όλο και κάποιος θα βρεθεί να συμφωνήσει. Θα υποκύψει στη χάρη του παραδείγματος που έχει ένα αξιόπιστο προφίλ. Τη δύναμη του συγκεκριμένου, του χειροπιαστού. Καθώς τ’ άπιαστα θα παραμένουν οι αδυναμίες σου.